Εθνικό θαλάσσιο πάρκο Γυάρος #231

Περιγραφή

Η Γυάρος (ή αλλιώς τα Γιούρα) έχει έκταση 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται στις Βόρειες Κυκλάδες, βόρειο-δυτικά της Σύρου από την οποία απέχει 9 ναυτικά μίλια. Αν και στο μυαλό όλων είναι το έρημο νησί της εξορίας, στην αρχαιότητα ήταν κατοικημένη και λειτουργούσε σαν πόλη-κράτος κόβοντας ακόμα και δικά της νομίσματα.

Σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν ο τόπος που ο Ποσειδώνας βούλιαξε τον Αίαντα με την τρίαινά του τιμωρώντας τον έτσι για την ασέβεια που έδειξε στους θεούς. Η ιστορία του νησιού είναι «σκοτεινή» και η σύνδεση με την εξορία ξεκινάει από τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους.

Στη διάρκεια και αμέσως μετά τον Εμφύλιο η Γυάρος μετατράπηκε σε φυλακή και τα μοναδικά κτίρια που θα δει σήμερα κάποιος πάνω στο νησί, χτίστηκαν από τους ίδιους τους κρατούμενους οι οποίοι ξεπέρασαν τους 7.000. Κατά την περίοδο της δικτατορίας  χρησιμοποιείται ξανά ως τόπος εκτόπισης πολιτικών κρατουμένων. Με τη μεταπολίτευση και μέχρι το 2002 λειτούργησε σαν πεδίο βολής για το ναυτικό και από τότε παραμένει ακατοίκητη με μόνους επισκέπτες ψαράδες και κυνηγούς.

Χαρακτηρίστηκε ιστορικός τόπος το 2001 από το Υπουργείο Πολιτισμού. Όσο μοναδική είναι η ιστορία της, άλλο τόσο σπάνιο είναι το φυσικό της περιβάλλον. Το 2011 εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 και η βλάστησή της αποτελείται από φρύγανα και χαμηλή ή ψηλή βλάστηση του είδους Juniperus spp, ενώ είναι σημαντικό ενδιαίτημα για μεταναστευτικά πουλιά, φιλοξενώντας 170 ζευγάρια γερακιού Ελεονόρας (Falco eleonorae) και αετούς Hierraetus fasciatos.

Μαζί με τη μια πηγή γλυκού νερού που υπάρχει στο νησί θα βρει κανείς και το είδος φιδιού Hierophis viridiflavus. Η Γυάρος είναι γεμάτη με απόκρηµνες βραχώδεις ακτές και αμμώδεις παραλίες που φιλοξενούν αμμοφυλικές κοινότητες και οι δεκάδες θαλάσσιες σπηλιές της χρησιμοποιούνται από τη Μεσογειακή φώκια για αναπαραγωγή.

Το νησί που στιγματίστηκε σαν τόπος εξορίας, έχει γίνει σήμερα τόπος ζωής για κάποια από τα σπανιότερα θαλάσσια θηλαστικά της Μεσογείου.