Ioannina Archaeological Museum #50

Description

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων βρίσκεται στο κέντρο της πόλεως των Ιωαννίνων, της σύγχρονης πρωτεύουσας της Ηπείρου, σε γήπεδο ιδιοκτησίας του ΥΠ.ΠΟ. και σε περίοπτη θέση στον επονομαζόμενο λόφο Λιθαρίτσια (Σχέδιο 1).

Το Α.Μ.Ι. οικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1960 (1963-1966) σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη του επιφανούς Έλληνα αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη.

Ο κύριος σκοπός της ανέγερσης του Α.Μ.Ι. ήταν να στεγάσει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Ηπείρου από την αρχαιότητα έως και τους μεταβυζαντινούς χρόνους, καθώς και τη συλλογή έργων Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και 20ου αι., δωρεάς του Συλλόγου οι ' ' Φίλοι των Ιωαννίνων' ' .

Για αρκετά χρόνια το κτιριακό συγκρότημα του Α.Μ.Ι. ήταν η έδρα των τότε Εφορειών Κλασικών και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Μόλις το 1999 επιτεύχθηκε η αποκλειστική χρήση του Α.Μ.Ι. τόσο για την έκθεση των ευρημάτων αρμοδιότητας της ΙΒ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (Ε.Π.Κ.Α.) όσο και της λειτουργίας της.

Η οριστική εκκένωση των χώρων που κατελάμβαναν τα εργαστήρια συντήρησης της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έγινε το 1992, έτος μετεγκατάστασης και των βυζαντινών εκθεμάτων (βλ. παρακάτω) στο νέο Βυζαντινό Μουσείο της πόλης.

Το 1999 απομακρύνθηκαν και τα εικαστικά έργα της λεγόμενης ' ' Πινακοθήκης' ' μέρος των οποίων σήμερα κοσμεί τη Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων.

Το 1969 άνοιξαν οι πύλες του Α.Μ.Ι. για το κοινό με τη μόνιμη έκθεση διαχρονικού χαρακτήρα και την εκθεσιακή προσέγγιση που υπαγόρευαν οι τότε συνθήκες και αντιλήψεις.

Την έκθεση των προϊστορικών και κλασικών αρχαιοτήτων επιμελήθηκε η αείμνηστη Ιουλία Βοκοτοπούλου, ενώ εκείνη των βυζαντινών και μεταβυζαντινών ευρημάτων καθώς και της ' ' Πινακοθήκης' ' έγινε από την τότε 5η ΕΒΑ.

Από τις πέντε συνολικά αίθουσες του Α.Μ.Ι. μόνον δύο (καθώς και ο ευρύχωρος κεντρικός διάδρομος) φιλοξένησαν έργα της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας από τις σημαντικότερες ως τότε γνωστές αρχαιολογικές θέσεις της Ηπείρου (π.χ. Δωδώνη, Κασσώπη, Νεκυομαντείο, Βίτσα) ή άλλα μεμονωμένα ευρήματα (π.χ. θησαυρός χαλκών αντικειμένων Καταμάχης, σαρκοφάγος από το Λαδοχώρι Θεσπρωτίας).

Επίσης, ορισμένα ευρήματα, κυρίως αρχιτεκτονικά μέλη, τοποθετήθηκαν στα εγκιβωτισμένα στον κάναβο του κτιρίου αίθρια.

Οι συλλογές του Μουσείου αναπτύσσονται σε επτά αίθουσες, τον κεντρικό διάδρομο και τρία αίθρια, σε συνολική επιφάνεια 1.200 τ.μ.

Τα εκθέματα καλύπτουν μια μεγάλη χρονική περίοδο, από την πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στην Ήπειρο, κατά την Κατώτερη Παλαιολιθική εποχή πριν από 250.000 χρόνια, έως και τη δύση της όψιμης αρχαιότητας κατά τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους (3ος αι. μ.Χ.).

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα ευρήματα από το ιερό της Δωδώνης τα οποία εκτίθενται σε μια αίθουσα αφιερωμένη αποκλειστικά σε ένα από τα σπουδαιότερα μαντεία του ελληνικού κόσμου.

Η πολύπλευρη εκθεσιακή παρουσίαση στοχεύει να φωτίσει διάφορες όψεις του ιδιωτικού και δημόσιου βίου των Ηπειρωτών κατά την αρχαιότητα.

Πιο συγκεκριμένα οι θεματικές ενότητες είναι κατανεμημένες στους εκθεσιακούς χώρους ως εξής:

Ως η αφετηρία της μουσειολογικής ροής, στον κεντρικό διάδρομο, λειτουργεί μία γραφιστικά αποδοσμένη περιδιάβαση στον ιστορικό χρόνο, ένα χρονολόγιο (timeline): σε αυτό αποτυπώνονται τα κυριότερα ιστορικά γεγονότα που συντελέστηκαν στην Ήπειρο (καθώς και οι πιο σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις), τα οποία αντιπαραβάλλονται με διαδικασίες και σταθμούς στην ιστορία του υπόλοιπου ελλαδικού χώρου.

Αίθουσα 1 : Προϊστορική Ήπειρος

Αίθουσα 2 : Πολιτική και διοικητική οργάνωση της Ηπείρου

Αίθουσα 3 : Αιακίδες, οι βασιλείς των Μολοσσών

Αίθουσα 4 : Ο καθημερινός βίος των Ηπειρωτών

Αίθουσα 5 : Η Αρχαιολογία του Θανάτου

Αίθουσα 6 : Η Ήπειρος στη ρωμαϊκή εποχή

Αίθουσα 7 : Το ιερό της Δωδώνης

Με την ευκαιρία της Επανέκθεσης θα κυκλοφορήσουν ενημερωτικά φυλλάδια, εκπαιδευτικό πρόγραμμα καθώς και ο νέος κατάλογος-λεύκωμα των συλλογών του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων.

Ο τελευταίος περιέχει μελέτες που πραγματεύονται τις διάφορες θεματικές ενότητες της νέας μόνιμης έκθεσης.

Στο εκδοτικό αυτό εγχείρημα συνεργάστηκε το επιστημονικό προσωπικό της ΙΒ΄ ΕΠΚΑ επιχειρώντας να παραδώσει στο αναγνωστικό κοινό ένα συγκεντρωτικό, περιεκτικό και εμπλουτισμένο με τα νεότερα δεδομένα και τους προβληματισμούς της έρευνας εγχειρίδιο για την αρχαιολογία και ιστορία της αρχαίας Ηπείρου.

Με την ευκαιρία της Επανέκθεσης του Α.Μ.Ι. δημιουργήθηκε ιστοσελίδα στη διεύθυνση www.amio.gr για την προβολή των συλλογών και των δραστηριοτήτων του.

Κωνσταντίνος Λ. Ζάχος